Инструктор по Алпинизам

Обуката во рамкитена рамките на Македонската алпинистичка федерација се изведува според унифицирана програма која е задолжителна за сите алпинистички клубови.

Во продолжение можете да ја погледнете програмата за обука за овој алпинистички назив.

За стекнување право за полагање за одреден алпинистички назив, покрај совладување на наставниот материјал од програмата за обука, неопходно е и исполнување на критериумите од Правилникот за работа на МАА кои се однесуваат на реализираните алпинистички искачувања и активности, и кои претставуваат основа врз која што се надградува програмата за обука.

ПРОГРАМА ЗА ОБУКА ЗА АЛПИНИСТИЧКИОТ НАЗИВ ‘‘ИНСТРУКТОР ПО АЛПИНИЗАМ‘‘

Предмет

Број на часови теорија

Број на часови пракса

Вкупен број на часови

1

Културни, социолошки и правни аспекти на алпинизмот

14

14

1.1

Историја на светскиот алпинизам

- Односот кон планините низ историјата;

- Првите искачувања во Алпи - те;

- Првите искачувања на Хималаите;

- Качувањето на ‘‘Алпските проблеми‘‘;

- Искачувањата на највисоките врвови во светот;

- Првите алпинистички организации;

5

1.2.

Историја на планинарството во Македонија

- Почетоците на планинарските активности во Македонија;

- Првите планинарски клубови / друштва во Македонија;

- Формирање на Македонската планинарска организација;

1

1.3

Историја на македонскиот алпинизам

- Првите алпинистички активности во Македонија;

- Почеток на организираниот алпинизам во Македонија;

- Македонските достигнувања во Алпи-те;

- Македонските достигнувања на Хималаи - те;

- Историја на алпинистичката организација во Македонија;

2

1.4

Поим и дефиниција на алпинизмот

- Цивилизациски, социјални, спортски и културни аспекти на алпинизмот како дејност;

- Дефиниција на алпинизмот од аспект на науката за спортот;

- Гранки и стилови во алпинизмот;

1

1.5

Организација на алпинизмот во Република Македонија

- Организациска поставеност на алпинизмот во Македонија;

- Алпинистички правилник за работа;

1

1.6

Морална и правна одговорност

- Основни поими за категориите морална и правна одговорност;

- Одговорност во контекст на алпинистичкиот и планинарскиот кодекс;

- Одговорност од аспект на казненото и кривичното право;

2

1.7

Алпинистичка етика

- Основни поими;

- Етика на планина;

- Колегијална етика;

- Етика на алпинистичките искачувања;

- Етика во алпинистичките локалитети;

2

2

Анатомија и физиологија на човековиот организам

9

9

2.1

Анатомија на човековиот организам

- Анатомски карактеристики на системите во човековиот организам;

- Функционална анатомија;

2

2.2

Физиологија на човековиот организам

- Функционални системи;

- Физиологија на кардиоваскуларниот систем;

- Физиологија на локомоторниот систем;

2

2.3

Физиологија на спортскиот напор

- Особености на спортскиот напор;

- Спортска активност, адаптација, замор, закрепнување;

1

2.4

Физиологија на спортската активност во алпинизмот

- Физиолошки специфики на алпинистичката активност;

- Особености на алпинистичката активност од аспект на кардиоваскуларниот систем;

- Особености на алпинистичката активност од аспект на локомоторниот систем;

2

2.5

Физиологија на човековиот организам при искачување на големи височини

- Физиологија на поголеми надморски височини;

- Аклиматизација;

- Висинска болест и превенција;

2

3

Алпинистички тренинг

22

32

54

3.1

Основи на спортскиот тренинг

- Основни поими поврзани со спортскиот тренинг;

- Методика на спортскиот тренинг;

- Основни поими во алпинистичкиот тренинг;

- Методика на алпинистичкиот тренинг

5

3.2

Општофизичка подготовка за алпинистички искачувања

- Општофизичка подготовка - поими, карактеристики;

- Општофизичка подготовка за различни видови алпинистички активности;

3

2

3.3

Алпинистички тренинг за искачувања на ‘‘сува карпа‘‘

- Моделирање и планирање на тренингот;

- Методика на тренингот за сува карпа;

4

6

3.4

Алпинистички тренинг за искачувања во зимски услови

- Моделирање и планирање на тренингот;

- Методика на тренингот за качување во зимски услови;

4

8

3.5

Подготовки за алпинистички експедиции

- Специфики на експедициското делување;

- Моделирање на експедицискиот тренинг во зависност од видот на алпинистичката активност;

- Планирање и спроведување на експедициските подготовки;

- Индивидуални и колективни подготовки;

6

16

4

Исхрана во планина

9

6

15

4.1

Општо за човековата исхрана

- Основно за хуманата диететика;

- Физиологија на хранењето;

- Биолошка и калорична вредност на храната;

1

4.2

Исхрана за време на планинарска и алпинистичка тура

- Организација на исхраната за време на планинарска и алпинистичка тура;

- Продукти;

- Прибор за приготвување, чување и носење на храната;

2

2

4.3

Исхрана на големи надморски височини

- Основни принципи на исхраната на големи надморски височини;

- Физиологија на исхраната на големи надморски височини;

- Приготвување храна на големи височини;

2

2

4.4

Исхрана за време на подготовки

- Исхраната како дел од процесот на закрепнување;

- Соодносот помеѓу ритамот на исхрана и напорот;

2

4.5

Исхрана во природа

- Исхрана со продукти од природата, собирање и приготвување;

2

2

5

Психологија

8

15

23

5.1

Психолошки особености на алпинистичката активност

- Специфики на алпинистичката активност од аспект на психологијата на личноста;

- Страв;

- Стрес;

- Агресивност;

2

5.2

Психологија на критични и екстремни ситуации

- Дефиниција на критична и екстремна ситуација;

- Менаџирање на критични и екстремни ситуации;

2

8

5.3

Мотивација и личност

- Внатрешна и надворешна мотивација во алпинизмот;

- Психолошката подготовка како дел од алпинистичкиот тренинг;

2

1

5.4

Психологија на група и лидерство

- Психологија на алпинистичката група;

- Лидерството во алпинизмот на различни нивои (наврска, група, акција, клуб, експедиција);

2

6

6

Прва помош и спасување во планина

12

32

44

6.1

Основи на прва помош и самопомош

- Најчести проблеми и повреди на планина и во алпинизмот;

- Препознавање на различните видови проблеми;

- Постапки за прва помош;

- Самопомош;

4

4

6.2

Самоспасување

- Самоспасување на планина;

- Самоспасување на карпа;

- Самоспасување во снег и мраз;

- Самоспасување во лавини;

1

2

6.3

Спасување на планина и во карпа

- Спасување во наврска;

- Другарска помош;

- Помош во група;

- Спасување со импровизирани средства;

- Опрема за спасување;

- Постапки и процедури за делување;

2

6

6.4

Организација на спасувањето на планина, карпа и непристапни терени

- Запознавање со IKAR стандардите;

- Постапки и процедури за организирање на спасителна акција на планина и во карпа;

- Систем на спасување во Македонија;

2

8

6.5

Организација на спасувањето во лавини

- Другарска помош во случај на лавинска несреќа;

- Сондирање;

- Спасување со помош на лавински уреди;

- Евакуација, прва помош и транспорт на настрадани во лавини;

3

12

7

Алпинизам и природна средина

3

3

6

7.1

Геологија и алпинизам

- Потекло, карактеристики и простирање на различни видови карпи;

- Специфики на различни видови карпи од аспект на алпинистичките искачувања;

1

2

7.2

Алпинизам и биодиверзитет

- Карактеристики на растителниот и животинскиот свет на планина;

- Растителни и животински форми на карпа;

- Карактеристики на биодиверзитетот во македонските алпинистички локалитети;

2

1

8

Рељефни форми на планина и на карпа

6

6

12

8.1

Основно за планините

- Настанување на планините;

- Поделба на планините;

- Елементи на планината;

- Планински масиви;

2

8.2

Рељефни форми на планина

- Основни рељефни форми на планина (поими и термини);

- Значење на основните рељефни форми за движењето, престојот и безбедноста на планина;

1

1

8.3

Рељефни форми на карпа

- Основни рељефни форми на карпа;

- Поими и термини во странските јазици за основните рељефни форми на карпа;

- Симболи за означување на рељефните форми;

3

5

9

Ориентација на планина и во карпа

10

19

29

9.1

Основни принципи на ориентацијата

- Основно за географската ориентација;

- Ориентација со прирачни средства;

- Принципи и постапки за правилно ориентирање;

1

1

9.2

Работа со компас

- Составни делови;

- Принципи за работа;

- Можности и ограничувања;

1

1

9.3

Работа со карта

- Основно за картите;

- Карактеристики на топографските карти;

- Читање карти;

- Пресметки со помош на карта (растојание, денивелација);

- Ориентација во природа со помош на карта и компас;

5

8

9.4

Ориентација со помош на ГПС уред

- Основни принципи на ГПС навигацијата;

- Предности и недостатоци;

- Уреди и карактеристики;

- Принципи на работа;

2

4

9.5

Ориентација во карпа

- Основни принципи за ориентација во карпа;

- Ориентација при повторувања (следење на описи);

- Ориентација при првенствени искачувања;

1

5

10

Подготовка за алпинистичка тура

13

19

32

10.1

Методика на подготовката за заминување на алпинистичка тура

- Општи принципи на планирање и подготовка при заминување на планина;

- Подготовка по сегменти;

- Постапки/процедури при подготовка на алпинистичка тура;

- Подготовка на алпинистичка тура со почетници;

3

3

10.2

Планирање, организација и подготовка за еднодневно алпинистичко искачување

- Општи процедури/постапки;

- Избор на опрема, облека, храна, превоз, информирање...;

- Планирање на еднодневно искачување со почетици;

2

2

10.3

Планирање на повеќедневни алпинистички акции

- Анализа, планирање, подготовка;

- Временски план;

- Избор на опрема, облека, храна, превоз, информирање...;

1

3

10.4

Планирање алпинистички акции во повисоки и комплексни планински масиви

- Избор на цел;

- Прибирање и обработка на информации;

- Планирање по сегменти (тренинг, транспорт, администрација, опрема, храна, временски план...);

5

8

10.5

Анализа на алпинистички акции

- Анализа на завршени алпинистички акции и акции во тек;

- Разликување на важно од неважно;

- Разликување на реално од нереално;

2

3

11

Планинска метеорологија и климатологија

4

3

7

11.1

Основи на планинската метеорологија

- Основни поими и термини;

- Планинска клима;

- Планинска метеорологија;

3

1

11.2

Предвидување на временските прилики и планирање на алпинистичката тура

- Прибирање и обработка на информации;

- Планирање на турата во контекст на временската прогноза;

- Препознавање на знаците за влошување на времето на планина;

1

2

12

Безбедност на планина и во алпинизмот

7

10

17

12.1

Основни принципи за безбедност на планина

- Услови за безбедност;

- Постапки и процедури за безбедност;

- Опасности на планина;

2

3

12.2

Лавинологија

- Снег и кристали;

- Снежна покривка и нејзина стабилност;

- Тестови за процена на лавинската опасност;

- Видови лавини;

3

3

12.3

Основни принципи за безбедност во алпинизмот

- Принципи, процедури и постапки за безбедност во алпинизмот;

- Опасности во алпинизмот;

- Фактори за безбедност во алпинизмот;

2

4

13

Алпинистичка опрема

7

11

18

13.1

Облека за движење и престој на планина и качување на карпа

- Облека за на планина во летни услови;

- Облека за на планина во зимски услови;

- Облека за на карпа во летни услови;

- Облека за на карпа во зимски услови;

1

1

13.2

Нетехничка алпинистичка опрема (планинарска опрема)

- Општа планинарска опрема;

- Карактеристики на нетехничката алпинистичка опрема;

- Правилно користење, одржување, чување;

2

2

13.3

Техничка алпинистичка опрема за качување во ‘‘сува‘‘ карпа

- Поделба на опремата според материјали;

- ‘‘Текстилни‘‘ делови од опремата (јаже, гуртни, јаженца, појас...);

- Метални делови од опремата;

- Поделба на опремата според функција;

- Правилно користење, одржување, чување, рок на употреба, водење евиденција;

1

2

13.4

Техничка алпинистичка опрема за качување во зимски услови

- Основни карактеристики;

- Технички перформанси;

- Правилно користење, одржување, чување, рок на употреба, водење евиденција;

1

2

13.5

Опрема за качување на големи височини

- Карактеристики, перформанси, правилен избор, користење и одржување;

1

1

13.6

Опрема за спасување

- Лична и колективна опрема за спасување;

- Избор, намена и начин на користење;

- Одржување и складирање;

1

3

14

Качување во сува карпа

7

51

58

14.1

Основни принципи за качување во сува карпа

- Основни поими и дефиниции;

- Процедури и постапки за работа;

- Методологија на работа со почетници при качување во сува карпа;

2

6

14.2

Комуникација при качување во карпа

- Основни принципи и процедури за комуникација во карпа;

1

1

14.3

Качување во алпинистички насоки

- Качување различни рељефни форми;

- Методологија за работа со почетници и подготовка за качување во различни рељефни форми;

- Качување во насоки со различен тип на осигурување;

- Качување на различна подлога;

- Качување кратки и долги насоки;

- Повеќедневно качување во карпа;

- Видови наврски;

- Соло качување;

- Техничко качување;

- Слободно качување;

- Одстапување од карпа/насока;

- Враќање од насока / карпа;

- Качување во експедициски стил;

- Ноќно качување;

3

40

14.4

Качување во спортско качувачки насоки

- Основни поими и принципи во спортското качување;

- Натпреварувачко спортско качување;

- Методологија на работа со почетници за качување во спортско качувачки насоки;

1

4

15

Качување во снег

4

20

24

15.1

Основни принципи на качувањето во снег

- Поими, дефиниции, карактеристики, принципи;

- Методоогија на обуката за качување во снег;

2

15.2

Качување, осигурување, абзелување во снег

- Методологија на практичната работа со почетници;

- Движење по заснежена падина;

- Осигурување во снег;

- Падови во снег;

- Сидришта во снег;

- Поставување фиксни јажиња во снег;

- Абзелување по заснежена падина;

2

20

16

Качување во мраз

4

20

24

16.1

Основни принципи на качувањето во мраз

- Поими, дефиниции, карактеристики, принципи, класификација, тежински скали;

- Методологија на презентирање на проблематиката на почетници;

2

16.2

Качување, осигурување, абзелување во мраз и комбинација

- Методологија на практичната работа со почетници;

- Карактеристики на различни квалитети мраз;

- Техники за качување во мраз;

- Осигурување во мраз, средства и методи;

- Сидришта во мраз;

- Поставување фиксни јажиња во мраз;

- Абзелување во мраз;

- Качување во мешан терен (карпа / мраз);

2

20

17

Турно скијање

2

10

12

17.1

Основни принципи на турното скијање

- Поим и дефиниција;

- Опрема;

1

17.2

Турно скијачка тура

- Планирање на турата;

- Избор на опрема;

- Избор на линија на движење;

- Техники за движење и спуштање;

1

10

18

Бивакување и логорување во планина

5

15

20

18.1

Логор во планина

- Основни поими и дефиниции;

- Избор на место;

- Опрема;

- Безбедносни мерки;

- Санитарни мерки;

- Мерки за зачувување на природната средина;

- Принципи за обука на почетници;

1

5

18.2

Бивак во планина

- Поим и дефиниција;

- Видови на бивак;

- Планиран и непланиран бивак;

- Изработка на бивак;

- Практична работа со почетници;

2

5

18.3

Бивак во карпа

- Основни принципи;

- Опрема за бивак во карпа;

- Планиран и непланиран бивак;

- Принуден бивак;

- Практична работа со почетници;

2

5

19

Планинарска и алпинистичка инфраструктура

9

11

20

19.1

Основна планинарска инфраструктура

- Општо за планинарската инфраструктура (поставување, одржување, управување...);

- Планинарски патеки;

- Планинарски домови;

- Излетнички места;

2

1

19.2

Планинарски патеки

- Принципи за поставување и одржување на планинарските патеки;

- Сигнализација;

- Основна и придружна инфраструктура;

2

4

19.3

Основна алпинистичка инфраструктура

- Поим, дефиниција, поделба на алпинистичките локалитети;

- Уредување и одржување на алпинистичките локалитети;

- Тиролска декалрација на UIAA;

- Сигнализација во алпинистичките локалитети;

- Патеки за пристап и враќање;

3

4

19.4

Придружна алпинистичка инфраструктура

- Сигнализациска и информативна инфраструктура (знаци, маркации, написи, патокази, инфо табли);

- Места за престој и одмор;

2

2

20

Информативен материјал

4

8

12

20.1

Водичи за алпинистички насоки и локалитети

- Основни принципи за изработка на водичи за алпинистички локалитети;

- UIAA препорачани стандарди за изработка на водичи;

- Авторизација, правна и морална одговорност;

2

4

20.2

Симболи за опишување на алпинистички насоки и објекти

- UIAA номенклатура за опис на алпинистичките насоки;

- Методологија за работа со почетници;

2

4

21

Алпинистичка фотографија

2

2

4

- Основно за планинарската фотографија;

- Принципи на алпинистичката фотографија;

- Фото и видео записи при алпинистички искачувања;

22

Педагогија на алпинистичката обука

7

16

23

22.1

Педагогија - општи принципи

- Вовед во педагогоијата;

- Основни педагошки методи за работа;

4

4

22.2

Педагогија во алпинизмот

- Работа со почетници;

- Работа со напреднати алпинисти;

- Работа со деца и млади;

3

12

23

Методика на алпинистичката обука

5

9

14

23.1

Методика - општи принципи

2

23.2

Методика во алпинизмот

- Методика на алпиистичката обука;

- Методика на алпинистичкиот тренинг;

- Методика во работата со деца и млади во алпинизмот;

3

9

Вкупно

173

318

491