Предмет

Број на часови теорија

Број на часови пракса

Вкупен број на часови

1

Културни, социолошки и правни аспекти на алпинизмот

4

4

1.1

Историја на светскиот алпинизам
- Односот кон планините низ историјата;
- Првите искачувања во Алпи - те;
- Првите искачувања на Хималаите;
- Качувањето на ‘‘Алпските проблеми‘‘;
- Искачувањата на највисоките врвови во светот;

1

1.2.

Историја на планинарството  и алпинизмот во Македонија
- Почетоците на планинарските активности во Македонија;
- Формирање на Македонската планинарска организација;
- Првите алпинистички активности во Македонија;
- Почеток на организираниот алпинизам во Македонија;
- Македонските достигнувања во Алпи-те;
- Македонските достигнувања на Хималаи - те;
- Историја на алпинистичката организација во Македонија;
- Организациска поставеност на алпинизмот во Македонија;
- Алпинистички правилник за работа;

1

1.3

Поим и дефиниција на алпинизмот
- Цивилизациски, социјални, спортски и културни аспекти на алпинизмот како дејност;
- Дефиниција на алпинизмот од аспект на науката за спортот;
- Гранки и стилови во алпинизмот;
- Морална и правна одговорност во алпинизмот;

1

1.4

Алпинистичка етика
- Основни поими;
- Етика на планина;
- Колегијална етика;
- Етика на алпинистичките искачувања;
- Етика во алпинистичките локалитети;

1

2

Анатомија и физиологија на човековиот организам

3

3

2.1

Анатомија на човековиот организам
- Анатомски карактеристики на системите во човековиот организам;
- Функционална анатомија;

1

2.2

Физиологија на човековиот организам
- Функционални системи;
- Физиологија на кардиоваскуларниот систем;
- Физиологија на локомоторниот систем;

1

2.3

Физиологија на спортскиот напор и напрегањата во алпинизмот
- Особености на спортскиот напор;
- Спортска активност, адаптација, замор, закрепнување;

1

3

Алпинистички тренинг

1

5

6

3.1

Основи на спортскиот и алпинистичкиот тренинг
- Основни поими поврзани со  спортскиот тренинг;
- Методика на спортскиот тренинг;
- Основни поими во алпинистичкиот тренинг;
- Методика на алпинистичкиот тренинг;
- Планирање и изведување на алпинистичкиот тренинг;

1

5

4

Исхрана во планина

2

1

3

4.1

Општо за човековата исхрана
- Основно за хуманата диететика;
- Физиологија на хранењето;
- Биолошка и калорична вредност на храната;

1

4.2

Исхрана за време на планинарска  и алпинистичка тура
- Организација на исхраната за време на планинарска и алпинистичка тура;
- Продукти;
- Прибор за приготвување, чување и носење на храната;

1

1

5

Психологија

2

2

5.1

Психолошки особености на алпинистичката активност
- Специфики на алпинистичката активност од аспект на психологијата на личноста;
- Страв;
- Стрес;
- Агресивност;

1

5.2

Психологија на критични и екстремни ситуации
- Дефиниција на критична и екстремна ситуација;
- Менаџирање на критични и екстремни ситуации;

1

6

Прва помош и спасување во планина

10

10

20

6.1

Основи на прва помош и самопомош
- Најчести проблеми и повреди на планина и во алпинизмот;
- Препознавање на различните видови проблеми;
- Постапки за прва помош;
- Самопомош;

4

4

6.2

Самоспасување
- Самоспасување на планина;
- Самоспасување на карпа;
- Самоспасување во снег и мраз;
- Самоспасување во лавини;

2

3

6.3

Спасување на планина и во карпа
- Спасување во наврска;
- Другарска помош;
- Помош во група;
- Спасување со импровизирани средства;
- Опрема за спасување;
- Постапки и процедури за делување;

1

3

6.4

Спасување во лавини
- Другарска помош во случај на лавинска несреќа;
- Сондирање;
- Спасување со помош на лавински уреди;
- Евакуација, прва помош и транспорт на настрадани во лавини;

3

8

7

Алпинизам и природна средина

2

2

4

7.1

Геологија и алпинизам
- Потекло, карактеристики и простирање на различни видови карпи;
- Специфики на различни видови карпи од аспект на алпинистичките искачувања;

1

1

7.2

Алпинизам и биодиверзитет
- Карактеристики на растителниот и животинскиот свет на планина;
- Растителни и животински форми на карпа;
- Карактеристики на биодиверзитетот во македонските алпинистички локалитети;

1

1

8

Рељефни форми на планина и на карпа

3

2

5

8.1

Основно за планините
- Настанување на планините;
- Поделба на планините;
- Елементи на планината;
- Планински масиви;

1

8.2

Рељефни форми на планина
- Основни рељефни форми на планина (поими и термини);
- Значење на основните рељефни форми за движењето, престојот и безбедноста на планина;

1

1

8.3

Рељефни форми на карпа
- Основни рељефни форми на карпа;
- Поими и термини во странските јазици за основните рељефни форми на карпа;
- Симболи за означување на рељефните форми;

1

1

9

Ориентација на планина и во карпа

6

14

20

9.1

Основни принципи на ориентацијата
- Основно за географската ориентација;
- Ориентација со прирачни средства;
- Принципи и постапки за правилно ориентирање;

1

1

9.2

Работа со компас
- Составни делови;
- Принципи за работа;
- Можности и ограничувања;

1

1

9.3

Работа со карта
- Основно за картите;
- Карактеристики на топографските карти;
- Читање карти;
- Пресметки со помош на карта (растојание, денивелација);
- Ориентација во природа со помош на карта и компас;

3

8

9.4

Ориентација со помош на ГПС уред
- Основни принципи на ГПС навигацијата;
- Предности и недостатоци;
- Уреди и карактеристики;
- Принципи на работа;

1

4

10

Подготовка за алпинистичка тура

3

3

6

10.1

Методика на подготовката за заминување на алпинистичка тура
- Општи принципи на планирање и подготовка при заминување на планина;
- Подготовка по сегменти;
- Постапки/процедури при подготовка на алпинистичка тура;

1

1

10.2

Планирање, организација и подготовка за еднодневно алпинистичко искачување
- Општи процедури/постапки;
- Избор на опрема, облека, храна, превоз, информирање...;

1

1

10.3

Планирање на повеќедневни алпинистички акции
- Анализа, планирање, подготовка;
- Временски план;
- Избор на опрема, облека, храна, превоз, информирање...;

1

1

11

Планинска метеорологија и климатологија

2

1

3

11.1

Основи на планинската метеорологија
- Основни поими и термини;
- Планинска клима;
- Планинска метеорологија;

1

11.2

Предвидување на временските прилики и планирање на алпинистичката тура
- Прибирање и обработка на информации;
- Планирање на турата во контекст на временската прогноза;
- Препознавање на знаците за влошување на времето на планина;

1

1

12

Безбедност на планина и во алпинизмот

4

4

8

12.1

Основни принципи за безбедност на планина
- Услови за безбедност;
- Постапки и процедури за безбедност;
- Опасности на планина;

1

1

12.2

Лавинологија
- Снег и кристали;
- Снежна покривка и нејзина стабилност;
- Тестови за процена на лавинската опасност;
- Видови лавини;

2

2

12.3

Основни принципи за безбедност во алпинизмот
- Принципи, процедури и постапки за безбедност во алпинизмот;
- Опасности во алпинизмот;
- Фактори за безбедност во алпинизмот;

1

1

13

Алпинистичка опрема

4

4

8

13.1

Облека за движење и престој на планина и качување на карпа
- Облека за на планина во летни услови;
- Облека за на планина во зимски услови;
- Облека за на карпа во летни услови;
- Облека за на карпа во зимски услови;

1

1

13.2

Нетехничка алпинистичка опрема (планинарска опрема)
- Општа планинарска опрема;
- Карактеристики на нетехничката алпинистичка опрема;
- Правилно користење, одржување, чување;

1

1

13.3

Техничка алпинистичка опрема за качување во ‘‘сува‘‘ карпа
- Поделба на опремата според материјали;
- ‘‘Текстилни‘‘ делови од опремата (јаже, гуртни, јаженца, појас...);
- Метални делови од опремата;
- Поделба на опремата според функција;
- Правилно користење, одржување, чување, рок на употреба, водење евиденција;

1

1

13.4

Техничка алпинистичка опрема за качување во зимски услови
- Основни карактеристики;
- Технички перформанси;
- Правилно користење, одржување, чување, рок на употреба, водење евиденција;

1

1

14

Качување во сува карпа

4

19

23

14.1

Основни принципи за качување во сува карпа
- Основни поими и дефиниции;
- Процедури и постапки за работа;
- Основни принципи и процедури за комуникација во карпа;

1

14.3

Качување во алпинистички насоки
- Качување различни рељефни форми;
- Качување во насоки со различен тип на осигурување;
- Качување на различна подлога;
- Качување кратки и долги насоки;
- Повеќедневно качување во карпа;
- Видови наврски;
- Соло качување;
- Техничко качување;
- Слободно качување;
- Одстапување од карпа/насока;
- Враќање од насока / карпа;
- Качување во експедициски стил;
- Ноќно качување;

2

15

14.4

Качување во спортско качувачки насоки
- Основни поими и принципи во спортското качување;
- Натпреварувачко спортско качување;

1

4

15

Качување во снег

1

10

11

15.1

Основни принципи на качувањето во снег
- Поими, дефиниции, карактеристики, принципи;
- Движење по заснежена падина;
- Осигурување во снег;
- Падови во снег;
- Сидришта во снег;
- Поставување фиксни јажиња во снег;
- Абзелување по заснежена падина;

1

10

16

Качување во мраз

1

10

11

16.1

Основни принципи на качувањето во мраз
- Поими, дефиниции, карактеристики, принципи, класификација, тежински скали;
- Карактеристики на различни квалитети мраз;
- Техники за качување во мраз;
- Осигурување во мраз, средства и методи;
- Сидришта во мраз;
- Поставување фиксни јажиња во мраз;
- Абзелување во мраз;

1

10

17

Бивакување и логорување во планина

2

10

12

18.1

Логор и бивак во планина
- Основни поими и дефиниции;
- Избор на место;
- Опрема;
- Безбедносни мерки;
- Санитарни мерки;
- Мерки за зачувување на природната средина;

1

8

18.3

Бивак во карпа
- Основни принципи;
- Опрема за бивак во карпа;
- Планиран и непланиран бивак;
- Принуден бивак;

1

2

18

Планинарска и алпинистичка инфраструктура

2

3

5

19.1

Основна планинарска и алпинистичка инфраструктура
- Општо за планинарската инфраструктура (поставување, одржување, управување...);
- Планинарски патеки;
- Планинарски домови;
- Поим, дефиниција, поделба на алпинистичките локалитети;
- Уредување и одржување на алпинистичките локалитети;
- Сигнализација во алпинистичките локалитети;

1

1

20.2

Симболи за опишување на алпинистички насоки и објекти
- UIAA номенклатура за опис на алпинистичките насоки;

1

2

Вкупно

50

96

146